تصور کنید در آلمان زندگی می‌کنید، برای یک سفر تفریحی آنجا هستید، یا حتی برای یک فرصت شغلی پزشکی مانند آزمون مهم Fachsprachprüfung (FSP) آماده می‌شوید. در این میان، ممکن است خودتان یا یکی از عزیزانتان به کمک پزشکی نیاز پیدا کنید. در چنین لحظات پراسترسی، دانستن چند اصطلاح کلیدی پزشکی به زبان آلمانی می‌تواند نه تنها مسیر درمان را هموارتر کند، بلکه آرامش و اعتماد به نفس شما را نیز به طور چشمگیری افزایش دهد. شاید فکر کنید یادگیری این اصطلاحات سخت است، اما نگران نباشید! هدف این مطلب دقیقاً همین است: ارائه واژگان و عبارات ضروری پزشکی آلمانی به شکلی ساده و کاربردی تا در مواقع نیاز، بتوانید با اطمینان بیشتری صحبت کنید و شرایط را مدیریت نمایید.
۱. اصطلاحات عمومی و پایه پزشکی (Allgemeine medizinische Begriffe)
این بخش شامل واژگان کلیدی است که در اکثر مکالمات و متون پزشکی با آن‌ها مواجه خواهید شد.
| اصطلاح آلمانی (با حرف تعریف) | تلفظ ساده فارسی | معنی فارسی |
|---|---|---|
| der Arzt / die Ärztin | دِر آرتْسْت / دی اِرْتْسْتین | پزشک (مرد/زن) |
| das Krankenhaus | داسْ کْرانکِن‌هاوس | بیمارستان |
| die Apotheke | دی آپوتِکِه | داروخانه |
| die Medizin | دی مِدیتْسین | پزشکی / دارو |
| die Krankheit | دی کْرانکْهایْت | بیماری |
| die Behandlung | دی بِهانْدْلونگ | درمان / معالجه |
| die Untersuchung | دی اونْتِرزوخونگ | معاینه |
| die Diagnose | دی دیاگْنُزِه | تشخیص بیماری |
| das Symptom | داسْ زومپْتُوم | علامت بیماری |
| die Chirurgie | دی شیرورْگی | جراحی (رشته تخصصی) |
| der chirurgische Eingriff | دِر شیقُگیشِ آیْنْگِقیف | جراحی (عمل) |
| die Operation (OP) | دی اُپِراتْسیون (او.پِ) | عمل جراحی |
| der Chirurg / die Chirurgin | دِ شیقوُگ / دی شیقوگین | جراح (مرد/زن) |
| die Impfung | دی ایمپْفُونگ | واکسیناسیون |
| das Rezept | داس قیتْزِپْت | نسخه (پزشکی) |
| der Patient / die Patientin | دِر پاتْسی‌یِنت / دی پاتْسی‌یِنتین | بیمار (مرد/زن) |
| die Infektion | دی اینفِکْتْسیون | عفونت |
| sich entzünden | زیش اِنتْزوندِن | عفونی شدن، ملتهب شدن |
| entzündet (صفت) | اِنتْزوندِت | ملتهب |
| die Entzündung | دی اِنْت‌سوندونگ | التهاب / ورم |
| entzündungshemmend | اِنتْ-زونْگسِهْمِند | ضد التهاب |
| das Medikament (جمع: die Medikamente) | داسْ مِدیکامِنْت (دی مِدیکامِنْتِه) | دارو (داروها) |
| die Schmerzen (جمع) | دی شْمِرْتْسِن | درد |
| die Notaufnahme | دی نُت‌آوْفْنامِه | اورژانس |
| der Krankenwagen | دِر کْرانکِن‌واگِن | آمبولانس |
| das Stethoskop | داسْ شْتِتُسْکوپ | گوشی پزشکی |
| der Blutdruck | دِر بلوت‌دْروک | فشار خون |
| das Thermometer | داسْ تِرْمومِتِر | دماسنج |
| das Röntgen | داسْ قِنْگْتِن | اشعه ایکس / عکس رادیولوژی |
| der Ultraschall | دِر اولْتْراشال | سونوگرافی |
| das EKG (Elektrokardiogramm) | داسْ اِ.کا.گِ | نوار قلب |
| das CT (Computertomographie) | داسْ تْسِ.تِ | سی‌تی‌اسکن |
| das MRT (Magnetresonanztomographie) | داسْ اِم.اِر.تِ | ام‌آر‌آی |
| die Biopsie | دی بیوپْسی | نمونه‌برداری (بیوپسی) |
| die Rehabilitation | دی رِهابیلیتاتْسیون | توانبخشی |
| die Prothese | دی پْرُتِزِه | عضو مصنوعی / پروتز |
| der Anästhesist | دِر آنِسْتیزِست | متخصص بیهوشی |
| die Anästhesie | دی آنِسْتِزی | بیهوشی (علم) |
| das Betäubungsmittel | داسْ بِتایْبونْگْزْمِتِل | ماده بیهوشی / داروی بی‌حسی |
| das Blut | داس بلوُت | خون |
| die Blutgefäße (جمع) | دی بلوُتْگِفِسِ | رگ‌های خونی |
| die Arterien (جمع) | دی آتِقیِن | سرخرگ‌ها |
| die Venen (جمع) | دی وِنِن | سیاهرگ‌ها |
| der Bluttest / die Blutprobe | دِ بلوتْتِسْت / دی بلوت‌پْرُبِه | آزمایش خون / نمونه خون |
| Mit nüchternem Magen | میت نوشْتِنِم ماگْن | با شکم خالی / ناشتا |
| eine Schiene | آیْنه شیینِ | آتل |
| heilen | هایْلِن | درمان کردن / شفا دادن |
| behandeln | بِهانْدِلْن | درمان کردن / معالجه کردن |
| die Behandlungsplanung | دیه بِهاندِلونْگْسْپلانونْگ | برنامه درمانی |
| der Termin | دِ تِمین | وقت دکتر / قرار ملاقات |
| das Antibiotikum (جمع: Antibiotika) | داس آنتیبیوتیکوم (آنتی‌بیوتیکا) | آنتی‌بیوتیک (آنتی‌بیوتیک‌ها) |
| das Schmerzmittel | داسْ شْمَرْتْسْمِتِل | مُسکن |
| die Spritze | دیه شپقیتْسِ | تزریق / آمپول |
| die Versicherung | دی فِرْزیشِرونگ | بیمه |
| die Krankenschwester | دی کْرانکِن‌شْوِسْتِر | پرستار |
| ansteckend (صفت) | آنْ‌شْتِکِنت | مُسری / واگیردار |
۲. آشنایی با بدن انسان به زبان آلمانی (Der menschliche Körper)
دانستن نام اعضای بدن (Körperteile) و حواس (Sinne) برای توصیف دقیق محل درد یا مشکل، بسیار مهم است.
۲.۱. اعضای اصلی بدن (Wichtige Körperteile)
| اصطلاح آلمانی (با حرف تعریف) | تلفظ ساده فارسی | معنی فارسی |
|---|---|---|
| der Körper | دِر کُرپِر | بدن |
| der Kopf | دِر کُپْف | سر |
| das Gehirn | داسْ گِه‌هیرْن | مغز |
| das Gesicht | داسْ گِزیشْت | صورت |
| das Auge (جمع: die Augen) | داسْ آوْگِه (دی آوْگِن) | چشم (چشم‌ها) |
| die Nase | دی نَازِ | بینی |
| das Ohr (جمع: die Ohren) | داسْ اور (دی اورِن) | گوش (گوش‌ها) |
| der Mund | دِیَ مونْت | دهان |
| der Zahn (جمع: die Zähne) | دِر تْسان (دی تْسِنِه) | دندان (دندان‌ها) |
| der Hals | دِیِ هالْس | گردن / گلو |
| die Schulter | دی شولْتِر | شانه / کتف |
| die Brust | دی بْروست | سینه |
| der Arm (جمع: die Arme) | دِ آم (دی آمِه) | بازو (بازوها) |
| der Ellbogen | دِر اِلْبوگِن | آرنج |
| der Unterarm | دِر اونْتِآرم | ساعد |
| das Handgelenk | داس هَنْتْگِلِنکْم | مچ دست |
| die Hand (جمع: die Hände) | دی هانْت (دی هِنْدِه) | دست (دست‌ها) |
| der Finger (جمع: die Finger) | دِر فینْگِر (دی فینْگِر) | انگشت (انگشتان دست) |
| der Rumpf | دِ قومْپْف | تنه بدن |
| die Rippen (جمع) | دیه قیپِن | دنده‌ها |
| der Rücken | دِ قوکْنْ | کمر / پشت |
| die Wirbelsäule | دی ویبِزویْلِ | ستون فقرات |
| der Bauch | دِر باوْخ | شکم (قسمت بیرونی) |
| der Magen | دِ ماگِن | معده (عضو داخلی) |
| der Unterleib | دِ اونْتِرلایب | زیر شکم / ناحیه لگن |
| das Herz | داسْ هِرْتْس | قلب |
| die Lunge (جمع: die Lungen) | دی لونگِه (دی لونگِن) | ریه (ریه‌ها) |
| die Leber | دی لِیبِه | کبد |
| die Niere (جمع: die Nieren) | دی نیقِه (دی نیقِن) | کلیه (کلیه‌ها) |
| die Blase | دی بلازِ | مثانه |
| der Darm (شامل Dünndarm و Dickdarm) | دِر دارم | روده (شامل روده کوچک و بزرگ) |
| das Bein (جمع: die Beine) | داس بایْن (دی بایْنِه) | پا (از لگن تا مچ) |
| der Oberschenkel | دِر اوبِا‌شِنْکِل | ران |
| das Knie (جمع: die Knie) | داسْ کْنی (دی کْنی) | زانو (زانوها) |
| das Fußgelenk | داس فوسْگِلِنْکْم | مچ پا |
| der Fuß (جمع: die Füße) | دِ فوس (دی فوسِه) | پا (از مچ به پایین) |
| der Zeh / die Zehe (جمع: die Zehen) | دِر تْسِه / دی تْسِهِ (دی تْسِین) | انگشت پا (انگشتان پا) |
| der Knochen (جمع: die Knochen) | دِر کْنُخِن (دی کْنُخِن) | استخوان (استخوان‌ها) |
| der Muskel (جمع: die Muskeln) | دِر موسْکِل (دی موسْکِلْن) | عضله / ماهیچه (عضلات) |
| die Haut | دی هاوْت | پوست |
| das Blut | داس بلوُت | خون |
| das Haar (جمع: die Haare) | داس هار (دی هارِه) | مو (موها) |
| Der Haarausfall | دِر هااُوسْفال | ریزش مو |
| das Hinterteil | داس هینْتِتایل | باسن |
۲.۲. حواس پنج‌گانه (Die fünf Sinne)
| اصطلاح آلمانی | تلفظ ساده فارسی | معنی فارسی |
|---|---|---|
| das Gehör | گِه‌هُوق | شنوایی |
| das Sehvermögen | زی فَموگِن | بینایی |
| der Geruchssinn | گِقوکْ‌زین | بویایی |
| der Geschmackssinn | گِشْماکْ‌زین | چشایی |
| der Tastsinn | تاتْ‌زین | لامسه |
| das Gleichgewicht | گلایْش گِویشْت | تعادل |
۳. توصیف علائم، بیماری‌ها و مشکلات (Symptome, Krankheiten und Beschwerden)
این بخش به شما کمک می‌کند تا بتوانید به پزشک توضیح دهید چه مشکلی دارید.
۳.۱. علائم و احساسات عمومی (Allgemeine Symptome und Gefühle)
| اصطلاح آلمانی (یا عبارت) | تلفظ ساده فارسی | معنی فارسی |
|---|---|---|
| die Schmerzen (جمع) | دیه شمِ اَتْسِن | درد |
| (heftige) Schmerzen | (هافتیگه) شمِ اَتْسِن | درد (شدید) |
| weh tun (فعل) | وِه تون | درد کردن / صدمه زدن |
| Kopfschmerzen (جمع) | کُپْف‌شْمِرْتْسِن | سردرد |
| Rückenschmerzen (جمع) | روُکِن‌شْمِرْتْسِن | کمردرد |
| Muskelschmerzen (جمع) | موسْکِل‌شْمِرْتْسِن | درد عضلانی |
| das Fieber | داس فیبِ | تب |
| der Husten | دِ هوسْتْ | سرفه |
| der Schnupfen | دِر شْنوپْفِن | آبریزش بینی / زکام |
| das Kältegefühl / Schüttelfrost | داس کَلتِگِفوِل / شوتِل‌فْرُست | لرز / احساس سرما |
| sich schlecht fühlen | زیش شْلِشْت فولِن | احساس ناخوشی کردن |
| sich unwohl fühlen | زیش اون‌وُل فولِن | احساس ناخوشی / کسالت داشتن |
| Schwindelig sein / Mir ist schwindlig | شویندِلیش زایْن / میِر ایست شویندِلیش | سرگیجه داشتن / سرم گیج می‌رود |
| müde (صفت) | مودِه | خسته |
| schwach (صفت) | شْواخ | ضعیف / بی‌حال |
| faint (انگلیسی – معادل آلمانی می‌تواند ohnmächtig werden باشد) | – | غش کردن / از حال رفتن |
| die Übelkeit | دی اوبِکایْت | حالت تهوع |
| nauseous (انگلیسی – معادل آلمانی mir ist übel) | – | داشتن حالت تهوع |
| das Erbrechen / erbrechen (فعل) | داس اِبْقیشِن / اِبْقیشِن | استفراغ / استفراغ کردن |
| der Durchfall | دِ دوشْفال | اسهال |
| die Verstopfung | دی فِشْتُپ‌فونْگ | یبوست |
| die Schwellung | دی شْوِلونگ | ورم / تورم |
| der Ausschlag / Hautausschlag | دِر آوس‌شْلاگ / هاوْت‌آوْس‌شْلاگ | بثورات پوستی / جوش |
| das Jucken | داس یوکْن | خارش |
| die Blase (پوستی) | دی بلازِ | تاول |
| die Wunde | دی ووندِه | زخم |
| bluten (فعل) | بلوتْن | خونریزی کردن |
| verletzt (صفت) | فِرْلِتْسْت | زخمی / آسیب‌دیده |
| gebrochen (صفت) | گِه‌بْرُخِن | شکسته |
| die Schlaflosigkeit | دی شْلافلوزیشکایْت | بی‌خوابی |
| das Kribbeln | داسْ کقیبِلن | احساس سوزن سوزن شدن / گزگز |
| das Keuchen | داسْ کایْشْن | خس‌خس سینه |
| die Atemlosigkeit | دی آتِملوزیشکایْت | تنگی نفس |
| Sodbrennen haben | زُت‌بْرِنِن هابِن | سوزش سر دل داشتن |
| hinfallen (فعل) | هین‌فالِن | زمین خوردن |
۳.۲. بیماری‌ها و شرایط خاص (Spezifische Krankheiten und Zustände)
| اصطلاح آلمانی (با حرف تعریف) | تلفظ ساده فارسی | معنی فارسی |
|---|---|---|
| die Allergie (جمع: die Allergien) | دیه آلِگی (دیه آلِگیِن) | آلرژی / حساسیت (آلرژی‌ها) |
| das Asthma | داسْ آسْتْما | آسم |
| die Bronchitis | دیه بقونْشیتِس | برونشیت |
| der Krebs | دِ کْقیبْس | سرطان |
| Diabetes / die Zuckerkrankheit | دیابِتِس / دی تْزوکَکخانْکهایت | دیابت / بیماری قند |
| der Diabetiker / die Diabetikerin | دِر دیابِتیکِر / دی دیابِتیکِرین | فرد دیابتی (مرد/زن) |
| die Depression | دی دِپْرِسیون | افسردگی |
| die Grippe | دیه گقیپِه | آنفولانزا |
| der Herzinfarkt | دِ هتْس‌اینْفاکْت | حمله قلبی |
| der Schlaganfall | دِ شْلاگْ‌آنْفال | سکته مغزی |
| ein Herzleiden haben | آین هِرْتْس‌لایدِن هابِن | بیماری قلبی داشتن |
| der hohe Blutdruck | دِر هوئِه بلوتْدْقوک | فشار خون بالا |
| das Herzklopfen | داسْ هِتْسْ‌کِلوپْفِن | تپش قلب |
| Schmerzen in der Brust | شمَتْسِن این دِ بِقُست | درد قفسه سینه |
| die Migräne | دی میگقِنِه | میگرن |
| die Windpocken (جمع) | دی وینْت‌پُکِن | آبله‌مرغان |
| schwanger (صفت) | شْوانگِر | باردار |
| die Schwangerschaft | دی شْوانگِرْشافْت | بارداری |
| der Knochenbruch | دِیِ کْنوخِن‌بوخ | شکستگی استخوان |
| das Schleudertrauma | داس شْلویدِتِخاوْما | آسیب ناحیه گردن (در تصادف) |
| RSI-Syndrom | آر.اِس.آی زونْدُقوم | آسیب ناشی از حرکات تکراری (RSI) |
| die Gehirnerschütterung | دی گِه‌هیرْن‌اِرشوتِرونگ | ضربه مغزی خفیف / تکان مغزی |
| die kollabierte Lunge | دیه کالابیتِ لونگِه | روی هم افتادگی ریه |
| das Geschwür | داسْ گُشوُو | زخم (داخلی، مثل زخم معده) |
| der Leistenbruch | دِ لایْسْتِن‌بِقوخ | فتق اینگوینال (کشاله ران) |
| die Gallensteine (جمع) | دی گالِن‌اِشْتایْنِه | سنگ صفرا |
| die Nierensteine (جمع) | دی نیقِن‌اِشْتایْنه | سنگ کلیه |
| die Harninkontinenz | دیه هانینْکونْتینِنْتْز | بی‌اختیاری ادرار |
| die Unfruchtbarkeit | دی اونْ‌فْخوخْتْ باکایْت | ناباروری |
| die Erektionsstörungen (جمع) | دیه اِرِکْتْسی‌اون‌‌‌شْتوقونْگِن | اختلالات نعوظ |
۴. سیستم تنفسی (Das Atmungssystem)
۴.۱. آناتومی سیستم تنفسی
| اصطلاح آلمانی (با حرف تعریف) | تلفظ ساده فارسی | معنی فارسی |
|---|---|---|
| der Hals | دِر هالْس | گلو |
| die Lunge (جمع: die Lungen) | دی لونْگِنْ | ریه (ریه‌ها) |
۴.۲. علائم و مشکلات سیستم تنفسی
| اصطلاح آلمانی (با حرف تعریف) | تلفظ ساده فارسی | معنی فارسی |
|---|---|---|
| die Atemlosigkeit | دی آتِملوزیشکایْت | تنگی نفس |
| das Keuchen | داسْ کایْشْن | خس‌خس سینه |
| der Husten | دِ هوسْتْ | سرفه |
| der Schleim | دِ شْلایْم | خلط |
| das Asthma | داسْ آسْتْما | آسم |
| die Bronchitis | دیه بقونْشیتِس | برونشیت |
| die kollabierte Lunge | دیه کالابیتِ لونگِه | روی هم افتادگی ریه (پنوموتوراکس) |
چرا دانستن اصطلاحات پزشکی آلمانی مهم است؟
فرقی نمی‌کند مقیم آلمان باشید، دانشجو، یا یک متخصص حوزه سلامت که قصد کار در این کشور را دارید؛ آشنایی با زبان پزشکی آلمانی درهای زیادی را به روی شما باز می‌کند:
- ارتباط بهتر با پزشک و کادر درمان: حتی اگر پزشک شما (به آلمانی: der Arzt / die Ärztin) انگلیسی بلد باشد (که اغلب همینطور است)، ممکن است پرستاران یا کارکنان بخش پذیرش تسلط کافی به انگلیسی نداشته باشند. صحبت کردن به زبان آلمانی، حتی در حد چند عبارت کلیدی، احترام شما را به فرهنگ میزبان نشان می‌دهد و به درک متقابل کمک می‌کند.
- آمادگی برای آزمون‌های تخصصی: برای پزشکان، دندانپزشکان و داروسازانی که قصد کار در آلمان را دارند، قبولی در آزمون زبان تخصصی پزشکی یا Fachsprachprüfung (FSP) و گرفتن تأییدیه صلاحیت حرفه‌ای (Approbation) ضروری است. این آزمون مستلزم تسلط بر واژگان و عبارات پزشکی است.
- درک بهتر شرایط و روند درمان: وقتی با اصطلاحات آشنا باشید، توضیحات پزشک، برگه‌های آزمایش یا حتی بروشور داروها را بهتر متوجه خواهید شد.
نکاتی کوتاه درباره مراجعه به پزشک در آلمان
دانستن چند نکته فرهنگی و عملی در مورد سیستم درمانی آلمان هم خالی از لطف نیست:
- زبان انگلیسی پزشکان: اکثر پزشکان در آلمان انگلیسی را خوب صحبت می‌کنند. اما تلاش شما برای صحبت به آلمانی همیشه مثبت تلقی می‌شود.
- مطب‌ها (Praxen): مطب پزشکان عمومی (Hausarzt) و متخصصان اغلب کوچک هستند و گاهی در طبقات همکف ساختمان‌های مسکونی قرار دارند. ساعات مراجعه بدون وقت قبلی (Walk-in hours) هم در برخی مطب‌ها رایج است.
- هزینه‌ها: اگر بیمه درمانی ندارید، ویزیت پزشک عمومی معمولاً بین ۲۰ تا ۳۰ یورو و پزشک متخصص حداقل ۵۰ یورو هزینه خواهد داشت. البته این هزینه‌ها به مراتب کمتر از کشوری مانند آمریکاست.
- معاینه اولیه: در آلمان معمولاً خود پزشک علائم حیاتی اولیه شما را بررسی می‌کند و به پرستار واگذار نمی‌شود.
جمع‌بندی: با اطمینان به استقبال سلامتی در آلمان بروید!
دانستن این مجموعه گسترده از اصطلاحات پزشکی آلمانی می‌تواند تجربه شما را از مراجعه به پزشک در آلمان یا کشورهای آلمانی‌زبان به طور کلی، بسیار تغییر دهد و به شما در مسیر حرفه‌ای‌تان نیز کمک شایانی کند. این دانش نه تنها به شما کمک می‌کند تا نیازهای خود را بهتر بیان کنید، بلکه باعث می‌شود احساس کنترل و آرامش بیشتری داشته باشید. امیدواریم این راهنمای جامع، چراغ راه شما در این زمینه باشد.
حالا نوبت شماست! با توجه به این لیست بسیار کامل، کدام اصطلاحات برای شما جدید بود یا فکر می‌کنید کاربرد بیشتری برایتان دارد؟ اگر اصطلاح مهم دیگری می‌شناسید که در این لیست نیامده یا در یادگیری کدام بخش به کمک بیشتری نیاز دارید، تجربیات، سوالات و نظرات خود را در بخش کامنت‌ها با ما و دیگر خوانندگان در میان بگذارید!
